Als je cannabis aan het shoppen bent, kan het een uitdaging zijn om een beslissing te maken. Welke soort is voor jou de beste keuze? Er zijn zoveel verschillende soorten en combinaties van cannabisplanten, dat het bijna onmogelijk is om door de bomen (of planten) het bos te zien. In dit artikel vind je nuttige informatie over de twee voornaamste soorten cannabis: Indica en Sativa. Blijf lezen voor informatie over de belangrijkste kenmerken van deze soorten, de onderlinge verschillen en leer waar je je keuze op kan baseren.
Laten we om te beginnen eens kijken naar de etymologie van het bovenstaande onderscheid tussen deze soorten. Volgens het Oxford English Dictionary is de term cannabis een bewerking van een oud Grieks woord kánnabis, gebruikt om het geslacht aan te geven van een plant die alle hennep- en drug-rassen omvat. In de wetenschap werd de botanische term cannabis voorgesteld in de 18e eeuw. In 1753 in de studie 'Species Plantarum' van Carl Linnaeus werd de term verankerd, onder de volledige naam; Cannabis Sativa, die aanvankelijk verwees naar de industriële, niet-bedwelmende rassen die voornamelijk werden geoogst voor vezels, zaden, en CBD.
Tegenwoordig worden deze rassen doorgaans hennep genoemd, en de term sativa heeft een andere betekenis gekregen - deels de oorzaak van het misverstand. Sativa verwijst nu naar een specifieke variant (ook wel specifiek ras) van de cannabisplant, te onderscheiden door te kijken naar de plek waar de plant bloeit, haar kenmerken en effecten.
Sativa is een Latijnse botanische term die 'gecultiveerd' betekent. De term wordt nu gebruikt om planten te beschrijven die afkomstig zijn uit gebieden rondom de evenaar zoals Thailand, Zuid-India, Jamaica en Mexico; gebieden met een voornamelijk tropisch klimaat. Maar sativa wordt ook gecultiveerd in Azië en Europa, gebieden waar het oorspronkelijk alleen voor haar vezel, zaden en CBD werd geteeld, zoals hierboven vermeld.
Indica is Grieks voor 'van India'; een duidelijke referentie naar de geografische oorsprong van de plant. De term werd voor het eerst geïntroduceerd in 1785 door de Franse bioloog Jean-Baptiste Lamarck. Deze hennepsoort en haar psychoactieve effecten werd geoogst voor haar zaden, vezels en voor hasjproductie, in tegenstelling tot de 'sativa hennep' die niet als een psychoactieve drug werd beschouwd. Cannabis indica komt veel voor in Centraal-Azië en met name in landen rondom India zoals Pakistan, Tibet en Nepal. Zit er ‘Kush’ in de naam van een wiet of zaad, dan heb je waarschijnlijk met een indica-plant te maken.
Tegenwoordig worden beiden soorten cannabis over de hele wereld commercieel geteeld en geconsumeerd om hun psychoactieve eigenschappen. Daarom zijn vrijwel alle zaden die je tegenwoordig op de markt vindt hybriden, combinaties van specifieke indica- en sativa- kenmerken. Daar is op zich niets mis mee, door kruisingen zijn er een aantal legendarische soorten gecreëerd, maar het maakt het onderscheid tussen indica en sativa enigszins achterhaald.
Gebaseerd op hun genetische erfgoed kunnen planten worden geclassificeerd als indica of sativa-dominant. Dit wordt vaak in de beschrijving van zaadjes met een percentage aangegeven. Het kruisen biedt eindeloos veel mogelijkheden, en leidt tot spannende soorten die effecten combineren en steeds krachtigere medicinale effecten hebben. 100% zuivere sativa- of indica-soorten (planten die op natuurlijke wijze in hun eigen, oorspronkelijke omgeving worden gekweekt) en erfgoed-soorten (planten die op natuurlijke wijze in een andere omgeving dan hun oorspronkelijke omgeving worden gekweekt) zijn juist ongelooflijk zeldzaam.
Het verschil is in één oogopslag te zien aan de vorm van de plant en aan de blaadjes. Sativa-planten staan bekend om hun formaat; zij kunnen tot 3 meter lang worden, en hebben lange, smalle, lichtgroene blaadjes. De sativa toppen zijn luchtig en langwerpig. Het morfologisch kenmerk van de lange, dunne bladeren komt van pas bij het oogstproces; ze zitten niet zo in de weg. Soms wordt er naar deze soort gerefereerd als NLD (Narrow Leaf Drug). De indica plant is struikachtig, kort van gestalte en heeft brede, hechte donkergroene bladeren. Verwijzend naar de vorm van de Indica bladeren, wordt soms de afkorting BLD (Broad Leaf Drug) gebruikt in de beschrijving van indica soorten. Het compacte blad vormt dichte, bolachtige toppen. Na het bereiken van een bepaald punt (maximaal 2 meter), krijgt de plant meer volume, en neemt de vorm van een struik aan. Dit zorgt ervoor dat de oogst van indica meer tijdrovend is dan de oogst van sativa.
Het verschil tussen de manier waarop sativa- en indica-soorten het menselijk brein en lichaam beïnvloeden, is te verklaren door het percentage THC en CBD dat iedere soort bevat. CBD komt in hogere mate voor in cannabis indica, en heeft een kalmerende werking, terwijl THC, meer kenmerkend voor cannabis sativa, juist stimulerende effecten heeft. Al is dit onderscheid tegenwoordig slechts bij een paar specifieke soorten duidelijk te maken, het kan meewegen bij het besluit welke soort te gaan telen.
Sativa-soorten en sativa-dominante soorten beïnvloeden vooral de hersenen en creëren een gevoel van euforie en gezelligheid. Daarom wordt het gebruik van sativa-soorten vaak aanbevolen in combinatie met activiteiten overdag; het stimuleert de geest, het moedigt vrolijk en sociaal gedrag aan, het stimuleert creativiteit en veroorzaakt een 'sociale high'. Sativa-variëteiten veroorzaken vaak psychedelische en hallucinogene effecten, afhankelijk van het THC-gehalte. Als sativa in grote hoeveelheden wordt gebruikt, of in combinatie met alcohol, kan dit leiden tot duizeligheid of wazig zien.
Hoewel de medicinale toepassingen van cannabis vaak worden geassocieerd met CBD-rijke soorten, zijn er ook steeds meer medicinale toepassingen van THC. Door het cerebrale effect van sativa-dominante soorten kunnen deze gebruikt worden bij het behandelen van problemen zoals gebrek aan eetlust, migraine en chronische pijn. Het psychoactieve effect van de meeste sativa-soorten kan een stimulerende en verrijkende ervaring zijn. Houd er wel rekening mee dat voorzichtigheid geboden is bij het gebruik van psychoactieve stoffen als je lijdt aan een psychische aandoening. In grote hoeveelheden kan THC een negatief effect hebben en symptomen van psychische aandoeningen verergeren.
Indica wiet daarentegen, is door haar hoge CBD-gehalte goed geschikt voor medische toepassingen bij angst of chronische aandoeningen. Indica heeft een duidelijk fysiek effect en werkt kalmerend, vermindert stress en zorgt voor mentale ontspanning. Het wordt aanbevolen om Indica-cannabis ’s avonds te gebruiken, in een setting die slaap en ontspanning stimuleert. Gebruik van grote hoeveelheden indica vergroot haar verdovende effect en geeft je een stoned gevoel.
Indica-soorten hebben van nature de neiging om voor lichamelijke ontspanning te zorgen. Indica-soorten worden al tijden geassocieerd met hoge CBD-niveaus, maar tegenwoordig is dit niet per se het geval. Er zijn veel indica-dominante hybriden met torenhoge hoeveelheden THC, dus als je op zoek bent naar een natuurlijk kalmerend middel, let dan vooral op het CBD-gehalte. Deze cannabinoïde is enorm in populariteit gestegen, met name nadat recent onderzoek haar gunstige effect op verschillende medische aandoeningen heeft benadrukt. De meest bekende aandoeningen waar CBD effect op heeft zijn; slapeloosheid, ontstekingen, (epileptische) aanvallen en spasmen.
We hebben het er in dit artikel al een paar keer over gehad; het is belangrijk om te weten waarom het gebruik van termen als "sativa" en "indica" tegenwoordig niet meer helemaal relevant is. Uit onderzoek blijkt dat er onvoldoende bewijs is om te zeggen dat er sprake is van een toetsbaar chemisch patroon waar indica's absoluut kalmerend zijn en sativa's puur cerebraal. De verschillende groeipatronen en fysieke kenmerken van de planten zijn wel duidelijk, dus de discussie is relevanter voor telers dan voor de consument.
"Woorden als sativa en indica zijn niet langer betrouwbare indicatoren voor de genezende werking", volgens Kymron DeCesare, Chief Research Officer bij Steep Hill Labs. Volgens de expert is laboratoriumonderzoek de enige betrouwbare manier om te weten welke componenten er aanwezig zijn, in welke verhoudingen en welke hoeveelheden. Dit is dan ook de enige geldige manier om de medische werkzaamheid vast te stellen. Onderscheid tussen sativa's en indica’s is vooral van toepassing bij planten in hun natuurlijke staat. Vroeger waren er over de hele wereld niet meer dan 60 natuurlijk voorkomende soorten te vinden. Na jaren van kruisen en de ontwikkeling van nieuwe soorten is het aantal nu meer dan 100 keer zo groot. Dit maakt het onmogelijk om de effecten van een soort te voorspellen door alleen naar het type te kijken.
Het onderscheid tussen indica en sativa is een handige manier om kennis te maken met de ingewikkelde wereld van cannabis-genetica. Helaas is de harde realiteit dat het zonder laboratoriumtests niet precies te weten is wat de effecten van een bepaalde soort zijn. Hieronder zullen we kijken naar de drie belangrijkste dingen om rekening mee te houden bij het kiezen van een soort, zowel om te kweken als voor consumptie.
Cannabis bestaat uit meer dan honderd chemische verbindingen, voornamelijk terpenen en cannabinoïden, die samen een uniek 'recept' van effecten vormen. De geliefde recreatieve en therapeutische eigenschappen van cannabis komen voort uit de twee bekendste cannabinoïden; THC en CBD:
Hoewel het gehalte aan cannabinoïden belangrijk is bij het kiezen van de juiste soort, is de lijst met verbindingen eindeloos en kan het proces behoorlijk ingewikkeld zijn, vooral als je een beginner bent. Onthoud bij het maken van een keuze in ieder geval deze drie punten:
Houd er ten slotte rekening mee dat bovengenoemde cannabinoïde-profielen in zowel sativa- als indica-soorten voorkomen, er is hier geen duidelijk onderscheid tussen de twee.
Terpenen geven de geur aan cannabis, net zoals ze dat doen bij citrusvruchten, bessen, brandstof, dennenhout, enz. Deze aromatische verbindingen, die ook geproduceerd worden door lavendelbloemen, hop en een aantal vruchten, worden afgescheiden door dezelfde kliertjes die CBD en THC afscheiden.
Er bestaan verschillende soorten cannabis terpenen, met specifieke eigenschappen. Linalool werkt bijvoorbeeld ontspannend, terwijl Pinene een meer wakker en alert effect heeft. De relatieve verhouding tussen de verschillende soorten terpenen in combinatie met de verhouding van cannabinoïden zullen de uiteindelijke werking van de plant bepalen. Kortom, hoewel de oorsprong van sativa en indica niet kan worden gebruikt als indicator voor terpeen effecten, zijn er wel soorten die redelijk consistente effecten hebben.
Houdt bij het kiezen van de juiste soort cannabis niet alleen rekening met de eigenschappen van de plant, denk ook aan de volgende dingen:
Informeer jezelf goed over de verschillende effecten en voordelen van terpenen en cannabinoïden voordat je kiest. Afhankelijk van waar je naar op zoek bent, jouw persoonlijke verwachtingen, en wat verdieping in het onderwerp (dus het loslaten van het gesimplificeerde onderscheid tussen indica en sativa), vind je vast een soort cannabis die goed bij je past.
Over het algemeen wordt aangenomen dat er een duidelijk onderscheid is te maken tussen de effecten van sativa en indica. Maar je zal merken dat de werking van deze twee soorten niet per se heel veel van elkaar hoeft te verschillen. Dit komt omdat er een overvloed aan gekruiste zaadjes beschikbaar is, waar de THC- en CBD-effecten vrij gebalanceerd kunnen zijn. Er zijn zowel uitgebalanceerde als dominante soorten te vinden.
Toch is het kiezen van zaadjes of wietsoort op naam de meest betrouwbare manier om de gewenste ervaring op te doen. Experimenteer met verschillende soorten, sativa of indica dominant, om de effecten van THC- en CBD te verkennen. Op deze manier kan je goed genieten van de verschillende ervaringen die cannabis jou te bieden heeft.