Related post
Rapé, ook wel bekend als rapeh, hapé of hapay, is een snuff met een basis van tabak die in het Zuid-Amerikaanse sjamanisme gebruikt wordt. Rapé is een mengsel van vermalen planten dat meestal een soort tabak en as van een boom bevat; het wordt als heilig plantmedicijn in de neus geblazen (ofwel geïnsuffleerd). Rapé wordt vaak in combinatie met ceremoniële plantmedicijnen gebruikt, waaronder ayahuasca.
Rapé wordt met een pijp, genaamd kuripe of tepi, direct in de neusgaten geblazen. De ervaring met rapé kan krachtig en visceraal zijn, en speelt een belangrijke rol in het sjamanisme uit het Amazonegebied.
Tabak, afkomstig van de planten Nicotiana tabacum en Nicotiana rustica, wordt in Noord- en Zuid-Amerika al duizenden jaren medicinaal gebruikt. In de loop van de geschiedenis werd tabak zowel gerookt als gesnoven. De naam “tabak” is waarschijnlijk afgeleid van de pijp waarmee de inheemse Amerikanen deze planten rookten (tabago).
Tabak wordt al eeuwenlang door de inheemse volkeren in Amerika gebruikt om ziekten te behandelen en te voorkomen. Het heeft ook een rijke geschiedenis van recreatief gebruik.
Het snuiven van tabak was in Noord- en Zuid-Amerika een wijdverbreid gebruik toen het in de 16e eeuw door westerlingen werd ontdekt. Dit gebruik werd al snel in Europa overgenomen en werd vooral bij de aristocratie populair - alhoewel het gebruik ervan in 1624 door de Paus werd afgekeurd; het plezierige gevoel dat men tijdens het niezen ervoer (na het snuiven), had te veel overeenkomsten met seksuele extase.
Het gebruik van snuiftabak in Europa stierf uiteindelijk in de 19e eeuw uit, toen pruim- en rooktabak aan populariteit toenamen. In het Amazonegebied blijft snuiftabak, vooral rapé mengsels, echter een belangrijke plaats innemen in de sjamanistische culturen.
Rapé verwijst naar een bepaald soort snuiftabak die overal in het Amazonegebied voorkomt. Het bevat meestal de plant Nicotiana rustica, en er worden ook andere planten aan het mengsel toegevoegd. Bijna alle rapé-mengsels hebben tabak als basis, hoewel er enkele uitzonderingen zijn - zoals de groene rapé die door de Apurina gemaakt wordt.
Ook vandaag de dag wordt rapé door veel verschillende culturen in het Amazonegebied gebruikt, met name door de Huni Kuin, Yawanawa, Katukina, Apurina, Nukini, en Kuntanawa. Rapé speelt voor veel van de tribale gemeenschappen van de Amazone een centrale rol in zowel sociale als in genezende of ceremoniële context.
In deze culturen wordt niet alleen rapé gebruikt, maar tabak wordt ook vaak gerookt, als sap gedronken (extract), als zalf gebruikt of in ayahuasca-recepten opgenomen. Het wordt gebruikt om objecten of mensen te zuiveren en te beschermen, en om negatieve energieën te verdrijven.
Volgens de tradities van het Amazonegebied is tabak een plantaardig geneesmiddel dat, net als andere plantaardige geneesmiddelen, vereerd wordt - sjamanen trainen jarenlang, vasten met tabak en raken vertrouwd met de geest van tabak door herhaaldelijk naar haar sferen te reizen.
Rapé heeft inmiddels haar intrede gedaan in de westerse cultuur, samen met andere populaire inheemse plantaardige geneesmiddelen zoals ayahuasca. Nu de vraag naar rapé door westerlingen is toegenomen, ontwikkelen inheemse groepen relaties met westerse leveranciers. Zo zorgen zij ervoor dat er authentieke recepten geleverd worden en beschermen ze tegelijkertijd hun culturele identiteit en de duurzaamheid van de gebruikte planten.
De rapé ervaring is heel visceraal, omdat plantenpoeder letterlijk je sinussen in wordt geblazen. Het kan een schok zijn, en het vergt enige oefening om na de eerste hit niet te hoeven niezen, hoesten of over te geven.
De nicotine in de rapé zal hard aankomen en haar stimulerende effect slaat onmiddellijk toe – dit effect wordt ook wel een “schok” genoemd. De effecten van andere plantaardige geneesmiddelen in het rapé mengsel, en de andere plantaardige geneesmiddelen die je eventueel vóór de rapé hebt ingenomen, worden door deze stimulatie versterkt.
Het kan even wennen zijn, maar na een tijdje zou je in staat moeten zijn om over het aanvankelijke fysieke ongemak van poeder in je sinussen heen te komen en je concentratie te richten op de effecten van de rapé. Je kunt de stimulatie van de rapé gebruiken om in contact te komen met de geest van de tabaksplant, en met rapé de genezende werking van andere plantmedicijnen die in je systeem zitten bevorderen.
Veel mensen zeggen dat ze het gevoel hebben dat rapé hen heeft geholpen om nieuwe betekenis en kracht te ontlenen aan andere plantaardige geneesmiddelen waarvan ze niet eens wisten dat ze bestonden.
Rapé wordt al vele generaties lang voor haar geneeskrachtige eigenschappen gebruikt. Het wordt niet alleen gebruikt om fysieke aandoeningen te behandelen, maar het sjamanistische gebruik ervan stelt genezers in staat om de verschuivende energieën in hun patiënten te onderzoeken, spirituele onevenwichtigheden te herstellen, en negatieve energieën te verwijderen.
De zuiverende eigenschappen van rapé zijn algemeen bekend; mensen hebben vaak de behoefte om na een dosis over te geven, te poepen of hun sinussen te reinigen. Deze zuivering kan helpen om parasieten uit het lichaam te spoelen, en kan ook aan een algemeen gevoel van ontgifting bijdragen.
Er is niet veel westers onderzoek gedaan naar de medicinale eigenschappen van rapé. Een extra uitdaging in het onderzoek naar rapé is dat verschillende mengsels uit verschillende planten zijn samengesteld; dit betekent dat de farmacologie en het genezingspotentieel per blend/mengsel verschillen. We kunnen echter wel iets over het medicinale potentieel van de tabaksplant vertellen.
Hoewel er aan de consumptie van tabak een aantal risico's verbonden zijn (die we later zullen bespreken) heeft nicotine ook gunstige eigenschappen. Ten eerste is het een effectieve pijnstiller; dat is waarschijnlijk de reden dat er al eeuwen lang tabakszalfjes en andere vloeistoffen en smeersels met tabak gebruikt worden. Er wordt momenteel ook onderzoek gedaan naar nicotine als behandeling voor de ziekte van Parkinson en aandoeningen zoals depressie en ADHD. Er zijn voor zover bekend echter nog geen westerse studies gedaan naar de specifieke medicinale eigenschappen van rapé snuiftabak.
Hoewel de tabaksplant verbindingen bevat met schimmelwerende en antimicrobiële eigenschappen, bestaan deze verbindingen voornamelijk om de plant zelf tegen ziekten te beschermen (niet altijd met succes!). Het idee dat deze verbindingen ook bij de mens een beschermende werking zouden kunnen hebben is vergezocht, al hebben sommigen wel geprobeerd om dit verband te leggen.
De farmacologie van rapé hangt af van wat er precies in de rapé blend zit. Hoewel het hoofdbestanddeel, tabak, in de meeste rapé mengsels hetzelfde zal zijn, kunnen de andere planten in het mengsel de farmacologie aanzienlijk beïnvloeden.
Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de farmacologie van nicotine. Nicotine activeert dopamine, een beloningsneurotransmitter in de hersenen, en stimuleert ook het vrijkomen van opioïden. Het werkt als een krachtig stimulerend middel dat de productie van adrenaline opwekt, en het is bewezen dat het verslavend is.
De tabaksplant wordt beschermd doordat nicotine herbivoren afstoot; zo zal de plant niet snel opgegeten worden. Daarnaast bevat de tabaksplant ook enkele antimicrobiële en antivirale moleculen die de plant beschermen - maar het is onwaarschijnlijk dat deze moleculen ook voor mensen een beschermende werking hebben.
Nicotine heeft geen schadelijke interacties met veelgebruikte plantmedicijnen zoals ayahuasca, maar de stimulatie (en de zuiverende effecten) zouden de psychoactieve effecten van ceremoniële plantmedicijnen kunnen versterken.
De andere planten die in rapé mengsels worden gebruikt, hebben uiteraard ook invloed op de farmacologie, en zouden eventueel een wisselwerking kunnen hebben met nicotine. Onthoud wel dat de ingrediënten in rapé mengsels over een periode van honderden jaren van sjamanistische toepassing zorgvuldig geselecteerd zijn, en het zeer onwaarschijnlijk is dat ze gevaarlijk zijn.
Zoals we eerder beschreven, heeft rapé veel traditionele geneeskrachtige eigenschappen, en is nicotine farmacologisch gezien veilig. Aan alle tabaksproducten is echter wel een zeker risico verbonden, aangezien elke vorm van tabak tot op zekere hoogte kankerverwekkend is.
Onderzoek geeft aan dat consumptie van snuiftabak iets veiliger zou zijn dan het roken van tabak – maar de meeste studies vergelijken westerse sigaretten met westerse snuiftabak; beiden bevatten allerlei schadelijke toevoegingen en chemicaliën. Hoe schadelijk rapé snuiftabak is vergeleken met andere (westerse) tabaksproducten weten we niet.
Wel weten we dat rapé de kankerverwekkende stoffen bevat die in de tabaksplant voorkomen. Veel rapé blends worden gemaakt door de tabak te verbranden, wat de kankerverwekkende eigenschappen van de plant verhoogt. Dus ook al is rapé minder schadelijk dan westerse sigaretten of westerse snuiftabak, we kunnen logisch redeneren dat bij regelmatig gebruik je risico op kanker zal toenemen.
Sommige mensen zullen beweren dat aangezien er bij inheemse bevolkingsgroepen die rapé gebruiken geen duidelijk aanwijsbaar kankerprobleem is, rapé niet al te veel risico met zich kan meedragen. Maar het is nog te vroeg om dit soort conclusies te trekken door gebrek aan grootschalige onderzoeken naar het aantal kankergevallen bij inheemse bevolkingsgroepen.
We raden aan om er bewust van te blijven dat gebruik van elk soort tabaksproduct je risico op kanker verhoogt, en dat het niet aan te raden is om rapé te gebruiken als je zwanger bent.
Een ander risico van rapé is verslaving. Nicotine is een sterk verslavende stof en het is mogelijk om aan het gebruik ervan gewend te raken. Als je je zorgen maakt over verslaving, raden we je aan om rapé enkel als een heilig plantmedicijn te gebruiken, en het niet regelmatig/recreatief te gebruiken.
Ten slotte moeten we ook bij hygiëne stilstaan, vooral tijdens een wereldwijde pandemie. Wij raden aan om blaaspijpen zoals tepi en kuripe niet met anderen te delen, en ervoor te zorgen dat ze voor ieder gebruik goed zijn schoongemaakt.
Er zijn twee manieren om rapé te nemen. Je kunt het zelf toedienen met een speciale pijp, een kuripe, of iemand anders kan de rapé in je neusgaten blazen met een typische tepi-pijp. Wanneer een getrainde sjamaan rapé inblaast, staat dit bekend als een soplada - deze term verwijst naar een speciale genezende energie die, samen met de kracht van de rapé, via de adem van de sjamaan wordt overgedragen.
Om te beginnen zal je een kuripe moeten aanschaffen, een speciale pijp waarmee je rapé in je eigen neus kan blazen. Het is een V-vormige pijp, waarmee je aan het ene uiteinde een dosis rapé in je neusgat kan stoppen, en in het andere uiteinde kan blazen. Het vergt enige oefening om de kunst van het kuripe blazen onder de knie te krijgen; blazen terwijl je tegelijkertijd je keel afsluit om te voorkomen dat je ervan gaat hoesten. Zorg ervoor dat je een kuripe aanschaft die past; kies de juiste maat voor jou.
Wanneer je rapé zelf met een kuripe toedient, maak je geen gebruik van de vakkennis van een sjamaan. Een sjamaan kan je dosis nauwkeurig afmeten en ervoor zorgen dat je zoveel mogelijk voordeel uit je ervaring met rapé haalt. Toch kan zelftoediening wel handig zijn, bijvoorbeeld als er geen ervaren sjamanen in de buurt zijn, of als je regelmatig rapé wilt nemen.
In een kuripe stop je de dosis rapé in het neusgatuiteinde van het pijpje; als je een beginner bent, is een hoeveelheid ter grootte van een erwt genoeg (als je je eenmaal meer op je gemak voelt kan je de dosis wat verhogen). Zorg ervoor dat je jezelf aardt voordat je begint - formuleer een intentie en zing of zeg gebeden die je kunnen helpen om je bewustzijn naar het hier en nu te halen.
Wanneer je er klaar voor bent, haal je diep adem en plaats je het ene uiteinde van de kuripe aan je mond, en het uiteinde met de rapé in je neusgat. Leun voorover en blaas de rapé met kracht in je neus. Probeer tegelijkertijd de achterkant van je sinussen af te sluiten alsof je op het punt staat in het water te duiken, en probeer dan zo lang als je kunt te vechten tegen de drang om te spugen, hoesten, niezen of over te geven. Laat de rapé zijn werk doen, en laat de sensatie over je heen komen.
Als de sensatie eenmaal is weggeëbd, aard jezelf dan opnieuw en laad je tweede dosis. Herhaal dezelfde stappen met je andere neusgat. Voorover leunen kan helpen om de onaangename “backdrip” te voorkomen/ minimaliseren; het gevoel wanneer het overtollige rapé poeder je keel in drupt. Als de ervaring helemaal voorbij is, is het geen slecht idee om je neusgaten te spoelen.
Hoewel je soplada idealiter door een sjamaan wordt toegediend, kan eigenlijk vrijwel iedereen rapé toedienen. Een sjamaan zal extra kennis en begrip kunnen bieden over het in balans brengen van de energieën van de plant, maar er is verder geen speciale training nodig om de rapé in iemand anders neus te blazen.
Voor een soplada heb je een tepi nodig, een eenvoudige pijp. Net als bij de kuripe stop je een dosis rapé in het lange uiteinde, dat stop je in het neusgat van de ontvanger en vervolgens blaas je in het kortere uiteinde voor de mond.
Zoals bij elk plantmedicijn, moet je ervoor zorgen dat je van tevoren tijd besteedt om jezelf te aarden en een duidelijke intentie te formuleren. Een goede sjamaan zal waarschijnlijk zelf een aantal rituelen of voorbereidingen willen uitvoeren en voordat hij of zij de dosis toedient wat tijd met je willen doorbrengen.
Als iemand die geen sjamaan is een dosis bij je toedient, zorg er dan voor dat je eerste dosis een kleine is – een beginner heeft genoeg aan een dosis ter grootte van een erwt in ieder neusgat. Als je rapé ervaring met een sjamaan is, zal hij of zij bepalen wat een geschikte dosis voor je is.
Wanneer de blazer op het punt staat te blazen, zorg er dan voor dat je de achterkant van je sinussen afsluit, alsof je op het punt staat om het water in te duiken. Probeer het gevoel van de rapé helemaal over je heen te laten komen nadat de eerste schok voorbij is. Het kan zijn dat je de neiging voelt om te hoesten, niezen of over te geven – probeer voorover te leunen om te voorkomen dat het poeder in je keel terugsijpelt.
Je sjamaan zal nadat de effecten van de eerste dosis zijn weggeëbd nog een dosis in je andere neusgat blazen. Na beide doses, als je weer in het hier en nu bent en als de ceremonie is afgelopen, is het geen slecht idee om je neusgaten schoon te maken.
Hoewel rapé zelf al een krachtig plantmedicijn is, wordt het ook vaak gebruikt voor, tijdens of na ceremonies waarbij andere plantmedicijnen gebruikt worden. Rapé kan gebruikt worden om deelnemers te reinigen/ zuiveren voordat zij krachtige plantmedicijnen zoals ayahuasca gebruiken – dit kan een stuk geestelijke en lichamelijke belasting wegnemen voor zo’n ceremonie. Het kan ook tijdens de ceremonie gebruikt worden om zuivering op gang te brengen, of om de werking van het plantaardige medicijn in kwestie te versterken. Rapé kan ook achteraf worden gebruikt om het einde van de ceremonie te markeren en de plaatsgevonden genezing en transformatie te verankeren.
Als je deelneemt aan een inheemse ayahuasca ceremonie waar ook rapé gebruikt wordt, kan het je verbazen dat mensen vrijwel de hele nacht door rapé consumeren. Dit is echter vrij normaal in inheemse culturen, aangezien rapé deel uitmaakt van het dagelijks leven in de Amazonecultuur.
Houd wel in gedachten dat rapé wel degelijk een krachtig plantmedicijn is en niet slechts een aanvulling op ayahuasca of andere transformerende medicijnen. Rapé is volgens velen een manier om heilige communie met de natuur te faciliteren, en een manier om in contact te komen met de plantgeesten van het rapé mengsel. Het aanleren van dit vermogen om met de planten in rapé te praten, is net als het leren verbinden met elk ander heilig plantengeneesmiddel. Het is subtiel, uitdagend, en kan uiteindelijk sterk transformerend en helend zijn.
Elke cultuur in het Amazonegebied die rapé gebruikt zal een aantal verschillende blends gebruiken, vaak over vele generaties van sjamanistische expertise doorgegeven. De mengsels zijn meestal voor verschillende doeleinden bestemd - sommige voor spirituele exploratie, andere voor specifieke genezende toepassingen.
De effecten van rapé kunnen zelfs van batch tot batch verschillen, omdat in ieder mengsel de potentie van de planten kan variëren. Geen twee doses rapé zullen dus hetzelfde zijn.
De rapé mengsels die de Huni Kuin maken hebben meestal een hoog gehalte tabak. Ook bevatten deze mengsels vaak de as van de Muriciboom, die volgens legende een vreugdevolle geest bezit en vermoeidheid bestrijdt. Er zijn ook rapé mengsels die as van de Cumaruboom bevatten, een van de langstlevende bomen in het Amazonegebied, met het hardste hout. Er wordt gedacht dat dit mengsel spirituele bescherming biedt. Let wel op; as van de Cumaruboom bevat coumarine, dat giftig kan zijn voor de lever als het in grote hoeveelheden wordt geconsumeerd, dus neem het met mate.
De Kuntanawa maken sterk aromatische rapé mengsels; blends met een aantal traditionele kruiden die medicinale werkingen hebben. De planten in dit mengsel zijn onder meer Chamba, Anador, en Alfavaca da Mata. In de traditionele overlevering wordt gezegd dat zij helpen om negatieve energieën, bekend als panema, te bestrijden.
Bij de Nukini zijn het de vrouwen die de rapé blends mengen. Van deze mengsels wordt dan ook gezegd dat ze vrouwelijke energie overbrengen. De meest voorkomende mengsels bevatten tabak en de as van de Parika en Mulatinha planten, waarvan wordt gezegd dat ze ontspannend werken en kracht aan het mengsel geven.
De Yawanawa noemen rapé ‘rume’, en maken sterke melanges van tabak gecombineerd met as van de Tsunu boom. Dit is een krachtige melange die soms zweten en tranende ogen kan veroorzaken.
Naast deze traditionele mengsels maken veel stammen ook rapé die een westers publiek aanspreekt. Zo kan je rapé mengsels vinden met cacao, eucalyptus, chaliponga, en andere planten die bij westerse psychonauten en liefhebbers van plantengeneeskunde welbekend zijn.
Er zijn online veel plekken waar je Rapé kunt kopen, maar je zal niet snel een shop tegenkomen die met onze reputatie en prijzen kan wedijveren.
Elephantos is al meer dan 18 jaar een vooraanstaande leverancier van psychedelica. Hoe blijven we koploper? Door prioriteit te geven aan productkwaliteit en klanttevredenheid.
Onze selectie van rapé is afkomstig van GlobalHerbs, een van de meest gerenommeerde en langst gevestigde wereldwijde leveranciers van etnobotanische producten. Wij bieden verschillende blends aan, met geneeskrachtige en aromatische kruiden zoals:
… en er zijn nog meer opties, waaronder een basisversie van tabak, zodat je zelf een blend kunt samenstellen door verschillende ingrediënten toe te voegen!
Je kan op Elephantos vertrouwen voor de beste producten, de laagste prijzen, uiterste discretie, en snelle levering.
Bekijk onze rapé selectie hieronder en laat het ons weten als je vragen hebt.
